Beste Zangers

Automatisch volg ik de rest als ze richting de studio lopen. We beginnen met het opnemen van de intro. Na vier takes is Rob al tevreden en wordt iedereen verzocht de ruimte te verlaten. Iedereen op Femke na. Zij mag als eerst met de band repeteren.

Ik vind een stoel bij het zwembad en maak een paar foto's van de omgeving, die ik samen met een kort bericht naar Jente en Sandra doorstuur.

Terwijl ik in de zon wat zit weg te soezen, komt die jongen van vanmiddag langslopen. Hij heeft een melodica in z'n hand. Snel open ik Google Translate op m'n telefoon; 'Jongen! kan je daarmee spelen?' "Chico! ¿Puedes jugar con eso?"

De jongen kijkt even om zich heen en knikt dan.

Ik klop op de stoel naast me. 'Speel wat voor mij.' "Juega algo para mi."

Even lijkt het erop dat de jongen weg loopt, maar uiteindelijk gaat hij toch zitten, zet het instrument aan z'n mond, en begint te spelen; "Hum-ta-ta, hum-ta-ta. Hum-ta-ta, hum-ta-ta."

Het is een eenvoudige melodie, maar hij lijkt de timing wel aardig goed te hebben. En ook lijkt hij de juiste noten te spelen; het klinkt in ieder geval niet uit de toon. Maar het zijn te weinig aanknopingspunten om erachter te komen wat voor muziek het zou kunnen zijn. Als ik met neuriën probeer mee te doen, stopt de jongen met spelen en schud wild met z'n hoofd. "¡No es así como debería ser!" Dan staat hij op en loopt snel weg.

Ik herhaal de tonen in m'n hoofd terwijl ik naar m'n kamer loop. Daar pak ik m'n mondharmonica en herhaal wat de jongen eerder speelde. Nee, ik ken het niet.

Ik haal nog een koffie bij de bar, en dan is het mijn beurt om met de band te repeteren.

Onderweg kom ik Don tegen; "Die zijn GOED!!!" Hij heeft een glimlach van oor tot oor, en het is duidelijk dat hij het naar z'n zin heeft. Ik kan het me voorstellen; als je normaal gesproken alleen zit, op een klein kamertje...

"En jij? Ging het dak eraf? Is het wat je ervan verwacht had?"

"Nee man! Veel beter! Dat is echt zo Vet man, met zo'n band! Jij ook veel plezier!"

Ik had niet anders verwacht.

Als ik de studio inloop, staat iedereen te drinken. Ik kan zien dat ze aan een pauze toe zijn, en doe het rustig aan.

"Die Don had kennelijk de dag van z'n leven," zeg ik, terwijl ik m'n gitaarkist tegen de muur aan zet. "Benieuwd wat jullie met mij van plan zijn."

"We gaan een Ster van je maken," zegt Freek, en de hele crew barst in lachen uit. "Ik stel voor om met Lonneke's nummer te beginnen, omdat dat het meest 'rechttoe - rechtaan' lijkt te zijn."

Okay...

"En dan moeten we het daarna maar even hebben over wat we met Rash-Man's nummer gaan doen. Ik weet zo'n beetje wat jouw ideeën daarover zijn, maar volgens mij kunnen we daar nog steeds verschillende kanten mee op."

# # # # #

De eerste uitzending is voor Rachid, de R&B man, en ik mag het spits afbijten. Tino doet de inleiding; een korte samenvatting over de opzet van het programma, gevolgd door een korte introductie van de zangers van dit jaar. En daarna gaan we echt van start.

"Alex; kende jij Rash-Man al van voor dit programma?"

"Dat mag je wel zeggen ja. Ik ben het afgelopen jaar nog naar een van z'n concerten geweest. Mijn dochter is groot fan, maar haar vriendin mocht alleen mee onder begeleiding van een volwassene. Een vreemde ervaring om weer eens naar een concert te gaan waar niemand me kende."

Er klinkt een onderdrukt gelach op de bank. Ze weten duidelijk nog niet wat ze aan me hebben.

"En wat ga je voor hem zingen vandaag?" Tino gaat er dus ook niet verder op in. "Heeft je dochter daar ook nog en rol in gespeeld, in deze keuze?"

"Je kan beter vragen of IK nog een rol gespeeld heb in die keuze; het is 'Laatste Kans' geworden, maar mijn dochter heeft er wel haar eigen stempel op gedrukt. Louise heeft ermee ingestemd om vanavond mijn dochter een stem te geven, en ik doe alleen maar wat me opgedragen is."

"Geen idee wat je bedoelt, Alex, maar laat het maar horen!"

Het is raar; als ik het podium opstap is er toch een ander soort spanning dan normaal. Misschien omdat het voor één persoon in het bijzonder bedoeld is? Omdat ik maar één kans krijg om het goed te doen? Waarschijnlijk is het omdat ik iemand anders' nummer ga zingen, omdat het totaal niet mijn stijl is, en omdat de maker van het lied mij straks gaat zitten beoordelen. Het voelt als een soort auditie. Maar natuurlijk doe ik het vooral voor Jente, en dat geeft alzo een extra lading.

Ik nodig Louise uit om naast me op het podium te komen, en zodra alles klaar is, beginnen we.

Mijn taak is simpel. Ik zing gewoon de tekst van een liedje dat maandenlang in de hitlijsten gestaan heeft. Tuurlijk, het is niet mijn stijl en dat zal het ook nooit worden, maar het idee van dit programma is dat we er ons eigen ding mee doen. Ze lopen nog niet gillend weg, dus dan zal het wel meevallen.

Interessanter wordt het, als Louise begint. Waar het originele nummer een smeekbede is om er nog één keer samen voor te gaan, heeft Jente vervolgens 'haar' redenen gegeven om er deze keer nou echt een streep doorheen te trekken. Wat volgt is een relaas van het verdriet, van de pijn, en van de dubbele gevoelens die in 'haar' hoofd de strijd met elkaar aangaan; bovenal zingt Louise over verloren vertrouwen.

Ik had mijn bedenkingen hierover. Het nummer is zo groot door de manier waarop Rachid zijn wanhoop met ons deelt; je leeft met hem mee. Jente's aanvulling zet 'hem' nu echter in een heel ander daglicht—het toont een heel andere kant aan het verhaal—en ik kan me voorstellen dat dit niet gewaardeerd wordt; misschien voelt het zelfs als een aanval op zijn persoonlijkheid. Jente had mijn zorgen weggewuifd—ik moest andere nummers horen; nummers waarin Rachid zich van een heel andere kant laat zien—maar het ene nummer is het andere niet. Ik zou het ook niet waarderen, als een ander het gevoel van mijn nummers zou gaan verdraaien.

Natuurlijk kijk ik naar Louise—ze doet het fantastisch—maar tegelijkertijd probeer ik er ook achter te komen hoe het bij Rachid binnenkomt. Hij zit op het randje van de bank; dat in ieder geval. En het ziet ernaar uit dat hij ieder woord in zich opneemt. Maar wat vindt hij er van?

Het laatste couplet is weer dichter bij het origineel, maar Jente heeft ook dat heel subtiel, bijna onmerkbaar maar heel effectief, een beetje bijgeschaafd om het in haar straatje te doen passen. Louise en ik zingen samen, en waar de tekst van mij de hoop uitspreekt van een mooie toekomst voor ons samen, is het vanuit Louise's uitgangspunt vooral bedoelt als troost; het benadrukt dat afstand nemen de beste oplossing is. 'We komen er beiden sterker uit.'

De muziek sluit af, en terwijl ik een stap in haar richting zet, draait Louise zich van me weg. Er staan wel camera's op, ten slotte.

Het blijft even stil; maar dan komt, eerst aarzelend, toch het applaus op gang. Het is zo lastig om in te schatten hoe dit nu gevallen is! Het is niet mijn stijl, het is niet mijn tekst, en het is zeker niet mijn publiek. Bovenal is het heel ongemakkelijk, zowel op het podium als op de bank, om een publiek van slechts zeven man te hebben. Ik geef Louise een vluchtige omhelzing, "Fantastisch gedaan!". En ze fluistert terug, "We hebben het genaild!"

Tino kijkt vragend naar Rachid, die schijnbaar verdoofd z'n hoofd schudt. Dan vermant hij zich. "Okay. Allereerst... Ik wist van tevoren al bijna zeker dat dit nummer gezongen zou worden, maar door jou?

"En dan, op deze manier—op mijn manier? Ik had veel van jou verwacht, maar niet dat je het op deze manier zou doen. Ik dacht echt, 'Wat gebeurt me nou?'"

Rachid schudt zijn hoofd; dan veranderd zijn houding en gaat hij verder, "Maar dan—man!—opeens... opeens is het opeens helemaal mijn nummer niet meer! Louise—echt fantastisch gezongen trouwens!—Louise begint te zingen, en alles wordt anders! Wat hebben jullie gedaan!? Dit is mijn nummer, maar nu niet meer! Echt fantastisch!"

Met dat laatste woord valt er een pak van mijn hart. Voor mij was dit waarschijnlijk HET belangrijkste nummer van deze hele show, omdat dit zoveel voor Jente betekende.

Rachid staat op van de bank en omhelst me; "Echt vet man! Natuurlijk wist ik dat je op alles voorbereid moet zijn, maar wat jullie aan dit nummer toegevoegd hebben..." Ook Louise krijgt een welverdiende knuffel; "Dat had ik echt niet verwacht!"

Rob gebaart ons weer te gaan zitten, ik krijg handen, knuffels, en Nasteexo geeft me een high-five; "Jente, is het toch? 'Ze schrijft ook niet onaardig' zei die! Ik ben nu zo benieuwd hoe dit nummer met haar zou zijn? Of eigenlijk, ik zie het al helemaal voor me!"

Een warme gloed stroomt door mijn lichaam, en als ik dan eindelijk zit, dan krijgt ook Tino de kans om zijn clichés op mij af te vuren. "Zo, de kop is ervan af, en de toon is weer gezet! Hoe vond jij het gaan, Alex; hoe voelde het om dit nummer te zingen? Zoals Rash-Man net al aangaf, dit is natuurlijk heel anders dan wat je gewend bent?"

"Dit nummer heb ik eindeloos geoefend; mijn dochter is de grootste slavendrijver die je kan voorstellen. Ein-De-Loos! Keer op keer herhalen, totdat ook zij uiteindelijk tevreden was met onze uitvoering. Gek werd ik ervan! Maar ze wilde per se dat ik dit nummer zou doen. En toen ook zij tevreden was, toen hebben we er een opname van gemaakt om duidelijk te maken hoe onze versie gebracht zou moeten worden. En ik weet zeker dat we daardoor gewonnen hebben. Zo voelt het voor mij; dat ik dit nummer hier vanavond met Louise heb mogen brengen voelt als een overwinning. Voor mij, maar nog meer voor mijn dochter. Ik weet zeker dat anderen het ook op hun lijstje hadden staan."

Hier en daar wordt instemmend geknikt, en Rachid laat weten dat hij de versie met mijn dochter ook zeker een keer—of tien—wil zien. "Niets ten nadele van jou, Louise, maar Alex heeft me nu toch wel heel erg nieuwsgierig gemaakt."

Tino neemt weer over, en brengt het gesprek langzaam naar het volgende optreden; Don, met het nummer 'All Cried Out' van Allure.

Terwijl op het podium alles in gereedheid wordt gebracht, laat Rachid me nogmaals weten dat hij Jente's uitvoering ook wil zien. En, "Ik wil dit gebruiken, man! Dit is te goed om te laten liggen. We moeten hier wat over regelen."

We zullen wel zien.

Don geeft, ik moet toegeven, een zeer goed optreden weg; allemaal trouwens. Femke doet Rachid's 'Vrijdag Avond', Gerko zingt de Animal Ant Farm's versie van Michael Jackson's 'Smooth Criminal'—erg gaaf!—Lonneke zingt ook iets smooths, 'Smooth Operator' van Sade, en dan...

"Wat ga jij vanavond doen, Nasteexo?"

"Ik ga het nummer 'Uit de Hand' brengen." Nog steeds die ongemakkelijke beleefdheid.

"Yes!!!" Rachid zit te springen op de bank; "Oh fuck; ik wist het! Ik wist dat jij dat nummer zou doen; ik wist het gewoon! Ik vind het nu al zo vet!"

Ik geloof dat ik het nummer ken, maar weet het niet zeker. Ondertussen ben ik wel heel benieuwd naar hoe zij het ervan af brengt; ik kan haar niet peilen, maar op de een of andere manier zijn mijn verwachtingen nu toch wel heel hooggespannen. Misschien omdat ze zo positief over Jente lijkt te doen?

Als ze het podium opstapt wordt haar sluimerende agressie nog zichtbaarder. Er zit iets...

Op het teken van Nasteexo begint de band te spelen, en dan valt ze in;

"Half vijf 's nachts, de deur knalt open, en je struikelt de woning in

Met veel lawaai je schoenen uit, en ik weet, dit heeft geen zin"

Zacht, half-melodieus vloeien de woorden uit haar mond. Een snelle blik op Rachid; bij een aantal eerdere optredens kon hij nauwelijks stil zitten, maar nu zit hij op het puntje van de bank, in opperste concentratie. En ik had al geen bevestiging nodig; snel kijk ik weer naar Nasteexo.

'Uit de Hand'; geleidelijk aan versnellen haar woorden, neemt het volume toe, zowel in haar stem als instrumentaal. Ik betwijfel dat dit de originele tekst is; ik zie Rachid dit niet zo zingen. Mogelijk, waarschijnlijk, heeft ze de tekst aangepast aan haar uitvoering, maar zeker is de perfectie die Nasteexo hier op het podium brengt. Het klopt allemaal; het is niet alleen muziek, maar de hele sfeer, het hele verhaal spat van het podium af. Het is bijna angstaanjagend. Sneller en sneller komen de woorden uit haar mond; lange zinnen, rijm in rijm met cadans en accenten, ieder woord is hoorbaar; iedere letter komt aan. Het lijkt of ze groeit, en langzaam dwingt ze de muziek naar de achtergrond.

Woede, afkeer, maar ook pijn en wanhoop, gaan in elkaar over. Ik geloof haar, hoewel ik weet dat ze een nummer van iemand anders zingt. Ik voel haar strijd, de pijn die het doet, en de emoties die dat los maakt, en ik heb medelijden met haar; medelijden, omdat ze kennelijk binnenin haarzelf een plek heeft waar ze dit soort emoties uit kan putten.

Haar lichaam, haar gezicht is vertrokken in een vlammende woede, en haar woorden komen binnen als een salvo van kogels uit een mitrailleur. De band is nu stil; haar hoofd zwaait woedend heen en weer terwijl haar stem bijna lijkt over te slaan. Bijna; maar er is geen moment dat ze de controle verliest. Ze heeft geen enkele ondersteuning nodig van de band. Alles klopt. De woede zindert, spat ons tegemoet. Het lijkt alsof ze met dingen gaat gooien; alsof ze de boel gaat afbreken hier, maar dan springt de band weer in, wordt woede vervangen door wanhoop, verdriet, en uiteindelijk lijkt ze dan zelfs haarzelf weer te herpakken.

"Zo gaat het altijd weer, zo sterf ik, keer op keer

Omdat ik hou van jou."

...

Don joelt, en wij allen staan op om Nasteexo te eren. Zelfs de bandleden klappen mee.

Ik denk dat ik haar zie rillen terwijl ze het applaus in ontvangst neemt, en de eerste stap lijkt wankel, maar daarna is ze weer even ondoorgrondelijk als voorheen.

Het lijkt bijna afwijzend, zoals ze Rachid's omhelzing en onze felicitaties in ontvangst neemt. Alsof het beneden haar waardigheid is.

"Kan Jente dat ook?" sist ze, terwijl ze naast mij op de bank ploft. Ik hoop dat de camera's en het geluid dit niet opgevangen hebben, en dat het er anders uitgeknipt wordt. Er is sowieso geen tijd om erop te reageren, want Tino heeft zijn vragen al weer klaar.

Als Nasteexo's optreden voldoende besproken is, dan sluit Tino deze aflevering af. En is de laatste vraag aan Rachid, wie er vandaag gewonnen heeft. Dat is een inkoppertje voor mij; Nasteexo natuurlijk.

"Vanaf het begin van de uitzending wist ik het zeker. Maar toen kwam Nasteexo het podium op, en werd het toch nog een moeilijke afweging.

"Ik hoop dat ik hier niemand mee beledig, maar van Nasteexo weet ik gewoon dat het gruwelijk wordt; je kan ervan op aan dat ze nooit zal teleurstellen, en dat heeft ze ook vandaag niet gedaan. Het was ongelooflijk wat ze hier heeft laten horen en zien, maar ik ken haar, en het was geen verrassing dat ze ons hier zou gaan verrassen.

"Wat ik niet had zien aankomen is Alex, of misschien moet ik zeggen, Alex' dochter. Wat zij met 'Laatste Kans' gedaan hebben... Het nummer heeft zoiets eigens, is zo herkenbaar, maar het is nu wel compleet anders geworden... Dat had ik nooit verwacht, en ik vind dat super gaaf. En daarom heeft Alex wat mij betreft gewonnen vanavond. Samen met Louise, natuurlijk, en bovenal is het zijn dochter, die hier vanavond de show gewonnen heeft."

Eigenlijk wil ik zeggen dat ik het er niet mee eens ben, dat alle eer naar Nasteexo uit moet gaan, maar natuurlijk ben ik ook ontzettend trots op Jente. En dus neem ik, met gepaste terughoudendheid, de felicitaties in ontvangst. Daarna krijgen we allemaal een glas, en toosten we op de succesvolle uitzending.

Als Rob aangeeft dat de camera's uit staan, word ik nogmaals door iedereen gefeliciteerd, en grijp ik de kans om mijn eigen mening te geven. De anderen spreken me niet tegen, en daarna kan ik het toch niet laten om nogmaals Jente en Louise in de eer te betrekken—al dan niet terecht gewonnen—en dan ook de band natuurlijk.

We praten nog wat na, en na enige tijd heb ik dan eindelijk de kans om op Nasteexo's vraag te reageren. We staan een beetje afgezonderd als ik haar haar toevertrouw, "Ik hoop het niet, dat Jente jou kan evenaren. Jouw optreden leek van zo diep weg te komen, zo ..."

Nasteexo schudt haar hoofd en begint zich te verontschuldigen. "Dat kwam er niet goed uit; sorry. Ik zat nog in het gevoel, en dan moet ik gewoon m'n mond houden."

"Dat is precies wat ik bedoel; kennelijk kan jij dat gevoel oproepen, en dat lijkt me geen fijne ervaring. Ik hoop dat Jente niet met dat soort gevoelens rondloopt."

Ze kijkt me aan. "Ze was anders behoorlijk goed in staat om de gevoelens voor dat nummer van jou in woorden te vangen. Het lijkt erop dat ze meer kan dan dat jij eigenlijk denkt. Ze viel bij mij gelijk op. Mooie meid ook, trouwens. Ik kan begrijpen dat je trots op haar bent."

Ze geeft me niet de kans om daarop te reageren, maar gaat gelijk verder, "Maar mag ik jou iets vragen? Zou jij zo even met die vrouw daar willen praten? Ik ben bang dat ik die jongen bang gemaakt heb, en dat kan ik niet hebben. Hij leek me behoorlijk van de kaart, dus als het even kan, en als die vrouw het daar mee eens is, dan wil ik graag nog even die jongen spreken; een beetje geruststellen. Ik wil niet dat hij bang van mij is."

"Die van het hotel, bedoel je? Ik weet niet of ze Engels spreekt, maar ik zal het proberen. Spreek jij Spaans dan, of hoe ga je dat doen met die jongen?"

Ze zegt me dat dat wel goed komt.

Ik wist dat ze stonden te luisteren. Rob had een plek aangewezen waar personeel en andere belangstellenden mochten kijken, uit het zicht van de camera's, en ik had hen daar ook bij zien staan. Maar ik had niet doorgehad hoe hij op Nasteexo's optreden had gereageerd. Ik kan me er wel wat bij voorstellen. Moeilijker is het voor te stellen hoe Nasteexo denkt die jongen te kunnen kalmeren. Zou ik haar moeten...

Een stukje verderop staat de vrouw nog met de jongen te praten. Hij lijkt me redelijk rustig dus ik denk dat het nu wel meevalt, maar ik kan me voorstellen dat Nasteexo zich er ongemakkelijk bij voelt. Opvallend, eigenlijk, dat ze hen gezien had tijdens haar optreden. Ik geloof niet dat ik veel aandacht aan hen besteed heb, toen ik daar stond. Mijn aandacht ging meer uit naar Rachid en de anderen.

Ik loop op ze af en vraag de vrouw, "Do you speak English?"

Ze knikt, en lijkt verbaast dat ik haar aanspreek.

"Nasteexo, the last singer of today, noticed your son being upset by her performance, and she was wondering if she could have a word with him; to lighten up a bit."

De vrouw kijkt naar Nasteexo, en die ziet dat direct als een uitnodiging om ook dichterbij te komen. De jongen ziet haar ook, maar een paar woorden van de vrouw zijn genoeg om hem rustig te houden. Zijn ongemak is echter toch nog duidelijk zichtbaar.

Nasteexo blijft staan op een afstandje, en wacht tot de vrouw haar nader wenkt; "It's okay."

De vrouw houdt de jongen bij de hand en praat met hem, terwijl hij angstvallig Nasteexo in de gaten houdt.

Nasteexo spreekt Spaans—ze zou eens iets niet kunnen—en begint met de vrouw te praten. Haar hele uitstraling is anders, zie ik nu. Ook haar stem klinkt anders; warm. Na een kort gesprek met de vrouw gaat haar aandacht naar de jongen. Zijn ongemak is overduidelijk, maar hij knikt toch. Bij een volgende vraag richt hij zich op de vrouw, maar die lijkt te zeggen dat hij tegen Nasteexo moet praten. Kort geeft hij antwoord, en Nasteexo heeft de volgende vraag al weer klaar. Haar handen vallen mij op; ze zijn heel bewegelijk als ze met hem praat, en ook hij kijkt ernaar.

Nasteexo lacht, en raakt de jongen aan. Hij lijkt haar wat terug te vragen, en ik denk dat ze hem antwoordt dat ze 'Nana', heet. Ze praat door, en ook mijn naam, 'Alex' valt.

Dan vraagt hij wat aan mij. Nasteexo lacht en vertelt me, "Hij wil weten of jij nog verdrietig bent."

Ik schud mijn hoofd. "Kan je hem zeggen dat het alleen voor dat liedje was? Dat wij allerlei soorten liedjes zingen, soms verdrietig, soms boos, soms blij, maar dat het eigenlijk alleen maar een toneelstukje is?"